Binnen Scouting gaat het vaak om teamwork. Goed teamwork vraagt om individuele teamleden die van elkaars kracht en sterke kanten gebruik weten te maken en die elkaar coachen en feedback durven geven. Het geheel is meer dan de som der delen. Anders gezegd: het effect dat je met samenwerken bereikt, is groter dan elk van de afzonderlijke deelnemers alleen kan bereiken. In een goed functionerend team versterken de leden elkaar en brengen ze elkaar naar grotere hoogte. Helaas heeft ook iedereen wel de ervaring dat dit niet vanzelf gaat.

Teamrol

In belangrijke mate komt dit doordat mensen verschillend in elkaar zitten. Beter gezegd, verschillen wat betreft strategieën of stijl die ze gebruiken om bijvoorbeeld problemen te lijf te gaan of een (ingewikkelde) taak uit te voeren. De één is heel resultaatgericht, de ander vindt het belangrijker dat de onderlinge relaties goed blijven, de één wil graag eerst een plan afspreken of onderzoeken wat de beste oplossing is, de ander begint liever meteen en ziet wel waar het schip strandt. Dit gegeven wordt ook wel de ‘teamrol’ genoemd.

Iedereen heeft twee of drie teamrollen waar hij vaak onbewust de voorkeur aan geeft. Een team functioneert het beste als alle rollen binnen het team aanwezig zijn en van elkaar worden geaccepteerd. De verschillende teamrollen vullen elkaar namelijk aan, maar kunnen onderling ook irritatie opwekken, juist omdat er binnen een rol op verschillende dingen gelet wordt en verschillende dingen belangrijk gevonden worden.

Anderzijds heeft een team dat op het vlak van teamrollen eenzijdig is samengesteld het voordeel dat de leden elkaar goed begrijpen. Het team loopt wel het risico in rondjes te gaan draaien, omdat de leden maar één manier kennen om iets aan te pakken. In beide gevallen loont het de moeite om tijd te investeren in het ontdekken van elkaars teamrollen en te leren hier optimaal gebruik van te maken of juist ontbrekende teamrollen te ontwikkelen of aan te vullen.

Goede samenwerking

Naast ontwikkelen van begrip voor elkaar zijn er nog twee essentiële elementen die een goede samenwerking bevorderen of belemmeren:

• De mate van overeenstemming over het doel of de ambitie van het team, taakverdeling en aanpak of werkwijze. Vaak denken teams dat de leden hier allemaal hetzelfde over denken, maar in de praktijk blijkt dit lang niet altijd het geval te zijn, met de nodige misverstanden tot gevolg.
• De kwaliteit van de onderlinge interactie, de manier waarop teamleden met elkaar omgaan. Daarbij kun je denken aan aspecten als openheid, sfeer, vertrouwen, veiligheid, bereidheid om soms een stapje terug te doen in het belang van het teamresultaat en ook de bereidheid om de helpende hand te bieden, ook al schiet je daar wat je eigen taak betreft niet direct iets mee op.

Coaching

De kwaliteit van de onderlinge interactie staat of valt met de kwaliteit waarop teamleden elkaar ondersteunen en aanspreken. Gelukkig is daar veel aan te ontwikkelen of verbeteren door aan de slag te gaan met technieken als feedback geven en collegiale coaching. Bij deze technieken staat centraal dat je elkaar ondersteunt of aanspreekt op gedrag en niet op de persoon speelt.

Bij feedback geven gaat het om het geven van terugkoppeling op gedrag wat op de feedbackgever een positief of negatief effect heeft (gehad). Door dit op een juiste en respectvolle manier aan de ander te laten weten, wordt de ander uitgenodigd en in staat gesteld zijn gedrag aan te passen. Bij collegiale coaching gaat het er vooral om een collega die met een vraag of probleem zit, te helpen zelf de beste oplossing te vinden. Dat betekent vooral de ander helpen om de feiten op een rijtje te zetten, de zaak van verschillende kanten te bekijken en mogelijke oplossingen te inventariseren en tegen elkaar af te wegen.