Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de wet voor Scouting?

De Drank- en horecawet is aangepast sinds 1 januari 2014. De belangrijkste wijzigingen zijn:

• Aan jongeren onder de 18 jaar mag geen alcohol worden verkocht.
• Jongeren onder de 18 jaar zijn strafbaar als ze alcohol bij zich hebben. Zowel op straat als op andere plekken toegankelijk voor het publiek. Bijvoorbeeld in een kroeg, winkelcentrum, stationshal of park.
• De wet maakt geen onderscheid meer tussen zwak alcoholische drank en sterke drank. Het maakt dus niet uit wat voor soort alcohol jongeren onder de 18 bij zich hebben. Ze zijn in beide gevallen strafbaar.
• De gemeenten houden toezicht op de naleving van de Drank- en horecawet. Nu is de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) hiervoor verantwoordelijk.

Is een Scoutinggroep strafbaar als leden onder de 18 jaar alcohol drinken?

Je mag als Scoutinggroep geen alcohol verkopen aan leden die jonger zijn dan 18 jaar. Er is geen verschil tussen jeugdleden of vrijwilligers, de leeftijdsgrens staat hard in de wet. Onder verkopen valt ook het werken met consumptiebonnen, afstreeplijstjes, muntjes, een gezamenlijke pot, et cetera. Zowel de Scoutinggroep als het lid zijn in dit geval strafbaar.

Als leden jonger dan 18 jaar zelf alcohol meenemen, ben je als groep niet strafbaar. Het lid zelf is in dat geval wél strafbaar omdat hij/zij geen alcohol bij zich mag hebben op publieke plaatsen en moet met de alcohol over straat. Ook het clubhuis wordt door de wet aangemerkt als publieke plaats, omdat er ook niet-leden komen. Denk aan ouders die hun kinderen wegbrengen en bijvoorbeeld verhuur.

Als een lid dat jonger is dan 18 jaar, zelf alcohol meeneemt en drinkt, is hij of zij dan ook strafbaar?

Ja. Het lid zelf is in dat geval wél strafbaar omdat hij/zij geen alcohol bij zich mag hebben op publieke plaatsen. Als leden jonger dan 18 jaar zelf alcohol meenemen, ben je als groep niet strafbaar. Het lid zelf is strafbaar omdat hij/zij geen alcohol bij zich mag hebben op publieke plaatsen en moet met de alcohol over straat. Ook het clubhuis wordt door de wet aangemerkt als publieke plaats, omdat er ook niet-leden komen. Denk aan ouders die hun kinderen wegbrengen en bijvoorbeeld verhuur.

Als iemand van 18 jaar of ouder alcohol koopt of meeneemt en geeft aan leden onder de 18 jaar, mag dit dan wel?

Nee. In dit geval is het lid onder de 18 jaar strafbaar, omdat hij/zij geen alcohol bij zich mag hebben op publieke plaatsen. Ook het kopen en verkopen van alcohol aan iemand van 18 jaar of ouder die het geeft aan iemand onder de 18, is niet toegestaan.

Binnen je groep kan het natuurlijk ook voorkomen dat er alcohol gedronken wordt zonder dat daarvoor betaald wordt en wanneer het een besloten omgeving betreft. Gaat het om een besloten bijeenkomst (alleen leden of incidenteel introducés) waarbij alcoholhoudende dranken vanuit privé voorraad (zelf gekocht, geen vergoeding gevraagd) gedronken wordt, dan is dit toegestaan. Je hebt dan geen vergunning nodig. In dit geval gelden dezelfde regels als bij een thuissituatie. Zorg ervoor
dat de aanwezigen niet teveel alcohol drinken en weer veilig thuis komen. Het is natuurlijk goed als je over deze situatie wel afspraken maakt in je groep. Is de ruimte waar je alcohol drinkt, op dat moment voor publiek geopend, dan is het op voorraad hebben van en nuttigen van alcoholhoudende drank niet toegestaan zonder vergunning.

Natuurlijk zijn er in dat geval wél de afspraken die je binnen je groep hebt gemaakt en is het standpunt van Scouting Nederland dat er onder de 18 jaar niet gedronken wordt: Scouting is een organisatie waar kinderen en jongeren zich ontwikkelen. Het is bewezen dat het drinken van alcohol schadelijke effecten heeft. Zowel directe effecten als effecten in de toekomst. Als Scouting willen we onze leden hiervan bewust maken. Een gematigd alcoholbeleid en geen alcohol onder de 18 jaar past hierbij. Dit kun je ook prima bespreekbaar maken in je speltak en groep.

Hoe zit het als er in een besloten omgeving zonder betaling alcohol wordt verstrekt?

Binnen je groep kan het voorkomen dat er alcohol gedronken wordt zonder dat daarvoor betaald wordt en wanneer het een besloten omgeving betreft. Gaat het om een besloten bijeenkomst (alleen leden of incidenteel introducés) waarbij alcoholhoudende dranken vanuit privé voorraad (zelf gekocht, geen vergoeding gevraagd) gedronken wordt, dan is dit toegestaan. Je hebt dan ook geen vergunning nodig. In dit geval gelden dezelfde regels als bij een thuissituatie. Zorg ervoor
dat de aanwezigen niet teveel alcohol drinken en weer veilig thuis komen. Het is natuurlijk goed als je over deze situatie wel afspraken maakt in je groep. Is de ruimte waar je alcohol drinkt, op dat moment voor publiek geopend (ouders die hun kinderen wegbrengen naar een andere opkomst in het clubhuis), dan is het op voorraad hebben van en nuttigen van alcoholhoudende drank niet toegestaan zonder vergunning. Voor meer informatie over het wel of niet nodig hebben van een vergunning, zie het infoblad Drank- en horecawet.

Natuurlijk zijn in bovenstaande situatie wél de afspraken die je binnen je groep hebt gemaakt en is het standpunt van Scouting Nederland dat er onder de 18 jaar niet gedronken wordt: Scouting is een organisatie waar kinderen en jongeren zich ontwikkelen. Het is bewezen dat het drinken van alcohol schadelijke effecten heeft. Zowel directe effecten als effecten in de toekomst. Als Scouting willen we onze leden hiervan bewust maken. Een gematigd alcoholbeleid en geen alcohol onder de 18 jaar past hierbij. Dit kun je ook prima bespreekbaar maken in je speltak en groep.

Hoe kunnen we als groep het beste omgaan met de gewijzigde leeftijdsgrens?

De wet is duidelijk: het in bezit hebben en/of drinken van alcohol onder de 18 is verboden, evenals het verkopen aan leden die jonger dan 18 jaar zijn. Hoewel bij wet verboden, werkt het opleggen als verbod vaak niet. Scouting Nederland adviseert de gewijzigde situatie te bespreken met de speltakken die het betreft (vaak explorers en/of roverscouts) en de leiding in de groepsraad. Een hulpmiddel kan het stellingenspel zijn, dat je onderaan deze pagina kunt downloaden.

Op de website Nix18 staan tips die je kunt gebruiken bij het maken van afspraken. Belangrijke punten zijn:

• Leg uit waarom je bepaalde beslissingen neemt; jongeren laten zich niet zomaar regels opleggen en zijn het daarom niet snel eens met de beslissing dat er niet meer gedronken wordt onder de 18 jaar. Leg goed uit, waarom het belangrijk is dat er niet meer gedronken wordt en toon ook begrip voor de situatie van de jongeren.
• Kies een goed moment voor een gesprek; de explorerleeftijd (15-18 jaar) is als geen ander in staat zelf een moment te kiezen waarop je het met elkaar over het onderwerp alcohol kunt hebben, bijvoorbeeld in de vorm van een spel of gesprek. Probeer als begeleiding een goede aanleiding te vinden, bijvoorbeeld een aankomend evenement, bericht op internet, schoolfeest etc. Het is beter één goed moment te creeëren om het over dit onderwerp te hebben, dan dat je het er vaak over hebt.
• Praat over de directe gevolgen; jongeren leven in het hier en nu. Verhalen over schadelijke effecten in de toekomst zullen niet veel indruk maken. Voor directe effecten zijn jongeren veel gevoeliger. Bijvoorbeeld: moe zijn de volgende dag, hoge kosten, niet goed kunnen sporten, anders omogaan met seks dan je eigenlijk wilt door alcohol. Grijp die onderwerpen aan.
• Stel regels; maak met elkaar afspraken en zorg ervoor dat de jongeren hier elkaar aan houden. De vriendschapsband en het groepsgevoel is bij explorers vaak groot. Hierdoor ontstaat tegelijk met het maken van afspraken een vorm van sociale controle, waarbij de leden elkaar wijzen op de gevolgen.
• Maak afspraken met andere speltakken en ook met ouders; een vaak gebruikt excuus is: 'ja maar, iedereen mag het, behalve ik/wij'. Meestal blijkt dat dit niet waar is, maar om gedegen met het onderwerp aan de slag te gaan is een groepsbrede afspraak over het gebruik van alcohol beter dan een afspraak die je alleen in je speltak maakt. Zorg dat andere speltakken en leiding in de groep de afspraken onderschrijven. Informeer ook de ouders over de afspraken die gemaakt worden bij Scouting.

Als ouders aangeven dat kinderen onder de 18 mogen drinken, mag dit dan binnen de groep?

Nee. De wet blijft de wet, ook als ouders het wel goed vinden dat hun kind op jongere leeftijd drinkt. Het lid is strafbaar, omdat hij/zij geen alcohol bij zich mag hebben op publieke plaatsen. Daarnaast kun je als groep je eigen aanvullende regels stellen waar leden zich aan te houden hebben. Ook het clubhuis wordt door de wet aangemerkt als publieke plaats, omdat er ook niet-leden komen. Als groep ben je niet strafbaar. Informeer de ouders ook over regels die je hebt in de groep en vraag hen deze ook te respecteren.

Binnen je groep kan het natuurlijk ook voorkomen dat er alcohol gedronken wordt zonder dat daarvoor betaald wordt en wanneer het een besloten omgeving betreft. Gaat het om een besloten bijeenkomst (alleen leden of incidenteel introducés) waarbij alcoholhoudende dranken vanuit privé voorraad (zelf gekocht, geen vergoeding gevraagd) gedronken wordt, dan is dit toegestaan. Je hebt dan geen vergunning nodig. In dit geval gelden dezelfde regels als bij een thuissituatie. Zorg ervoor
dat de aanwezigen niet teveel alcohol drinken en weer veilig thuis komen. Het is natuurlijk goed als je over deze situatie wel afspraken maakt in je groep. Is de ruimte waar je alcohol drinkt, op dat moment voor publiek geopend, dan is het op voorraad hebben van en nuttigen van alcoholhoudende drank niet toegestaan zonder vergunning. Voor meer informatie over vergunningen zie het infoblad Drank- en horecawet.

Natuurlijk zijn er in dat geval wél de afspraken die je binnen je groep hebt gemaakt en is het standpunt van Scouting Nederland dat er onder de 18 jaar niet gedronken wordt: Scouting is een organisatie waar kinderen en jongeren zich ontwikkelen. Het is bewezen dat het drinken van alcohol schadelijke effecten heeft. Zowel directe effecten als effecten in de toekomst. Als Scouting willen we onze leden hiervan bewust maken. Een gematigd alcoholbeleid en geen alcohol onder de 18 jaar past hierbij. Dit kun je ook prima bespreekbaar maken in je speltak en groep. 

Wat adviseert Scouting Nederland over het gebruik van alcohol in de groep?

Scouting Nederland heeft het volgende standpunt omtrent het gebruik van alcohol en drugs en roken bij Scoutingactiviteiten:

• Leden van Scouting houden zich aan de wet. Ook nu de leeftijdsgrens naar 18 jaar gaat. Leden onder de 18 drinken dus geen alcohol.
• Scouting Nederland is van mening dat er tijdens bijeenkomsten waar jeugdleden en jongeren activiteiten met elkaar doen geen alcohol wordt gebruikt en geen tabak wordt gerookt.
• Een sober gebruik van alcohol of roken is mogelijk tijdens bijeenkomsten met (alle) kaderleden of bij bijzondere activiteiten van roverscouts (18-21 jaar) en plusscouts, door leden van 18 jaar en ouder, bijvoorbeeld tijdens een weekendkamp, een feestavond o.i.d.;
  - Wordt bij bijeenkomsten gedronken, dan drinken minimaal twee kaderleden niet als men in functie is.
  - Welke bijeenkomsten hiervoor in aanmerking komen en hoe dit verder wordt uitgevoerd, is aan ieder niveau om hier intern zelf afspraken over te maken.

Scouting is een organisatie waar kinderen en jongeren zich ontwikkelen. Het is bewezen dat het drinken van alcohol schadelijke effecten heeft. Zowel directe effecten als effecten in de toekomst. Als Scouting willen we onze leden hiervan bewust maken. Een gematigd alcoholbeleid en geen alcohol onder de 18 jaar past hierbij. 

Check in het infoblad Drank- en horecawet of er een vergunning nodig is voor het gebruik / verstrekken van alcohol in de groep.

Wat is het advies voor speltakken met jeugdleden en/of de leiding in de groep van zowel onder als boven de 18 jaar?

Ook hier geldt: leden van Scouting houden zich aan de wet en de wet is helder. Geen alcohol onder de 18. Vaak kom je met de betreffende speltak en leiding in overleg tot de beste oplossing. In de leeftijdsgroep 15 tot 18 jaar (explorers) kun je prima de afspraak maken dat er in Scoutingverband helemaal niet gedronken wordt. Voor de explorers die wel 18 zijn of worden, is dit vaak geen probleem. Maak het dus bespreekbaar.

Mogen leden in verenigingsverband wel bier of wijn drinken?

Bier, wijn en andere soorten alcohol mogen van de wet onder bepaalde voorwaarden in verenigingsverband geschonken worden. Hierin verandert de wet niet, enkel de leeftijdsgrens wijzigt. Wat wel en niet kan en mag, staat beschreven in de Drank- en horecawet. Hier is een speciaal infoblad voor Scoutinggroepen beschikbaar: 

• Download het infoblad Drank- en horecawet

Scouting Nederland is daarbij van mening dat er tijdens bijeenkomsten waar jeugdleden en jongeren activiteiten met elkaar doen geen alcohol wordt gebruikt en geen tabak wordt gerookt.

Een sober gebruik van alcohol of roken is mogelijk tijdens bijeenkomsten met (alle) kaderleden of bij bijzondere activiteiten van roverscouts (18-21 jaar) en plusscouts, door leden van 18 jaar en ouder, bijvoorbeeld tijdens een weekendkamp, een feestavond o.i.d.;

• Wordt bij bijeenkomsten gedronken, dan drinken minimaal twee kaderleden niet als men in functie is.
• Welke bijeenkomsten hiervoor in aanmerking komen en hoe dit verder wordt uitgevoerd, is aan ieder niveau om hier intern zelf afspraken over te maken.

Zie ook het item 'Alcohol, drugs en roken bij Scoutingactiviteiten' hieronder. 

Check in het infoblad Drank- en horecawet of er een vergunning nodig is voor het gebruik / verstrekken van alcohol in de groep.

Mogen leden onder de 18 op kamp in het buitenland wel drinken?

Jongeren onder de 18 mogen volgens de wet geen alcohol, ook niet bij Scouting en bijvoorbeeld op kamp. Scouting Nederland is van mening dat er tijdens bijeenkomsten waar jeugdleden en jongeren activiteiten met elkaar doen geen alcohol wordt gebruikt. Een kampterrein (en clubhuis) zijn bijna altijd aan te merken als openbare plek. Op kamp in het buitenland geldt de wetgeving in het buitenland (zowel als de wet scherper of juist ruimer is), maar ben je nog steeds lid van Scouting en gelden de afspraken die we hier met elkaar, zowel op landelijk niveau als in de groep, hebben gemaakt.

Het advies is dan ook: Wanneer je als groep naar het buitenland gaat en de wetgeving is daar scherper, dan houd je je aan de lokale wetgeving van dat land. Is de wetgeving in het land ruimer, dan houd je je aan de Nederlandse wet en de afspraken die binnen Scouting zijn gemaakt.

Zijn er hulpmiddelen, zoals campagnemateriaal beschikbaar?

Vanuit Scouting Nederland kun je gebruik maken van de downloads onderaan deze pagina, voor het maken van afspraken binnen het bestuur en voor het spelen van het stellingenspel met jeugdleden en leiding.

Vanuit de overheid is er de campagne NIX18. De ondersteunende materialen en informatie is te vinden op de website www.naar18jaar.nl. Hier vind je o.a. een toolkit met posters, stickers en andere hulpmiddelen. De website wordt continu aangevuld met nieuwe informatie.