Je draait al enkele jaren mee binnen de groep als leidinggevende, je hebt al veel ervaring opgedaan en je wilt je nu kwalificeren. Als leidinggevende kun je op basis- en gekwalificeerd niveau leidinggevende zijn. Het kan zijn dat je nog nooit een training hebt gevolgd of dat je al een erkenning hebt, omdat je in het verleden een start- en programmatraining hebt gevolgd. Je bent dan natuurlijk ook gekwalificeerd, maar moet je erkenning van toen nog om laten zetten naar je nieuwe kwalificatie.

Het kan ook zo zijn dat je wel de start- en programmatraining hebt gevolgd, maar nooit je stage hebt gedaan en dus ook niet je erkenning hebt ontvangen. Ook dan kun je je kwalificatie gekwalificeerd leidinggevende halen. Wat moet je doen?

Wat ga je doen om gekwalificeerd te worden?

Je maakt een afspraak met de praktijkbegeleider in de groep. Je downloadt het functieprofiel en de kwalificatiekaart  van leidinggevenden voor de speltak(ken) waar je leidinggevende voor bent.

Vervolgens ga je verder met een van de hieronder genoemde opties die voor jou van toepassing zijn.

Je hebt geen start- en programmatraining gevolgd en je hebt geen oude erkenning

Samen met de praktijkbegeleider wordt, aan de hand van de kwalificatiekaart en het functieprofiel, gekeken over welke competenties je al beschikt. Een competentie is een totaal van vaardigheden, kennis en houding over een bepaald onderwerp. Om de competenties inzichtelijk te maken, is de kwalificatiekaart opgedeeld in twaalf deelkwalificaties. Zij dekken met elkaar alle competenties die nodig zijn voor je kwalificatie leidinggevende.

Met de hiervoor genoemde documenten ga je samen met je praktijkbegeleider bekijken of je voldoet aan het basisniveau en of ook het gekwalificeerde niveau voor jou in beeld is. Je kunt een TOP ( Talent Ontwikkel Plan ) maken, waarin staat wat je waar gaat leren en in welke periode je dit gaat doen.

Door ervaring op te doen als leidinggevende, behaal je al diverse competenties. Het kan dus zijn dat je al op het niveau van gekwalificeerd bent en niet veel meer hoeft te leren voor je kwalificatie.

Je hebt ooit de erkenning gekregen door het volgen van de start- en programmatraining

Als je kijkt in Scouts Online bij je persoonlijke gegevens, dan zie je onder 'Kwalificaties' dat je oude erkenning nog steeds vermeld staat. Je ziet echter ook, dat er tien deelkwalificaties bij staan. Deze heb je gehaald, er wordt namelijk vanuit gegaan dat je nog steeds op een verantwoorde manier leiding geeft. In totaal zijn er twaalf deelkwalificaties nodig om gekwalificeerd leidinggevende te kunnen zijn. Om je erkenning om te kunnen zetten naar je kwalificatie, moet je dus nog twee deelkwalificaties halen:

1. Deelkwalificatie Spelvisie en Spelaanbod (inmiddels vernieuwd, dus dit heb je destijds nog niet geleerd)
2. Deelkwalificatie Scouting Academy (de nieuwe route van deskundigheidsbevordering)

Waarom moet je deze twee kwalificaties halen? De deelkwalificatie Spelvisie en spelaanbod is een overstapmodule. De inhoud is gewijzigd, vanwege de spelvisie SCOUTS. Ook is in 2010 het spelaanbod van bevers, welpen, scouts en explorers aangepast en is de speltak roverscouts ontstaan. Voor de deelkwalificatie Scouting Academy geldt dat het belangrijk is dat ook leiding met oude erkenning de nieuwe route van deskundigheidsbevordering kent, weet wat de mogelijkheden zijn en weet waarom de route is veranderd. Deze beide modules bevatten dus belangrijke informatie voor ervaren en nieuwe leiding, vandaar dat deze zijn toegevoegd.

Vervolgens bekijk je samen met de praktijkbegeleider de deelkwalificaties Spelvisie- Spelaanbod en Scouting Academy en bepaal je wat je wel en niet weet. Je kunt een TOP (Talent Ontwikkel Plan) maken, waarin staat wat je waar gaat leren en in welke periode.

Hoe ga je de kwalificatie halen?

Je hebt geen start- en programma gevolgd (of wel gevolgd, maar traject niet afgemaakt) en geen oude erkenning

Je hebt met je praktijkbegeleider vastgesteld wat je aan competenties in huis hebt en aan welke competenties je nog moet werken. Het streven is om binnen één Scoutingseizoen je kwalificatie te behalen. Je weet nu ook onder welke deelkwalificatie jouw leertraject zit.

Je TOP (Talent Ontwikkel Plan) geeft aan, aan welke competenties of deelkwalificaties je gaat werken. 

Er zijn verschillende manieren om competenties te ontwikkelen:

1. Je volgt een training in je regio of ergens anders in Nederland.
2. Je leert in je eigen groep (van je medeleiding).
3. Je leert bij een andere groep, je gaat stage lopen.

Training volgen

De meeste regio’s hebben een trainersteam dat speciaal opgeleid is om leidinggevenden te trainen in de twaalf deelkwalificaties. Deze deelkwalificaties bieden zij aan op avonden, dagdelen in een weekend of door middel van een weekendtraining (deze laatste past het beste bij startende leidinggevende die nog veel moet leren). Je kunt je voor deze trainingen inschrijven via Scouts Online. De regio regelt dat de trainingen in Scouts Online staan met een inschrijfformulier. Ook zie je hier waar de trainingen in de regio worden gegeven en welke trainingen op andere plekken in Nederland gegeven worden. Je mag overal op training gaan, ook buiten je eigen regio.

Je leert in je eigen groep

Leren binnen je eigen groep kan bij je eigen speltak of bij een andere speltak. Daar waar de kennis over de competentie of deelkwalificatie aanwezig is, kun jij opgeleid worden. De praktijkbegeleider maakt de afspraken met degene die jou gaat opleiden of trainen. Deze persoon is natuurlijk zelf al gekwalificeerd. Tijdens het leertraject is er een tussenevaluatie met jouw begeleider en de praktijkbegeleider en een eindgesprek waarin de praktijkbegeleider beoordeelt of je de deelkwalificatie of competentie hebt behaald. In een tussenevaluatie kan er bijgestuurd worden of kunnen er nieuwe afspraken gemaakt worden. Je bespreekt de voortgang. In een eindbeoordeling kan de praktijkbegeleider jou op verschillende manieren beoordelen. Hij kan dit in een gesprek doen, jou vragen naar concreet materiaal of je vragen het geleerde in de praktijk te laten zien.

Je leert bij een andere groep

Leren bij een andere groep is ook een optie. Je zou dit stage lopen kunnen noemen. De praktijkbegeleider beoordeelt in welke groep jij mee kunt lopen en spreekt met de betreffende groep af wie jouw begeleider wordt. Ook in dit leertraject is er een tussenevaluatie en een eindgesprek waarin de praktijkbegeleider beoordeelt of je de deelkwalificatie of competentie hebt behaald.

Je hebt ooit de erkenning gekregen door het volgen van de start- en programmatraining

Om je erkenning om te kunnen zetten naar gekwalificeerd, moet je nog twee deelkwalificaties halen. Er zijn er namelijk in totaal twaalf. Er wordt van uit gegaan dat je nog steeds op een verantwoorde manier leiding geeft, dus de overige tien hoef je niet opnieuw te doen.

1. Deelkwalificatie Spelvisie en Spelaanbod (inmiddels vernieuwd)
2. Deelkwalificatie Scouting Academy (de nieuwe route van deskundigheidsbevordering)

Er zijn twee manieren om de twee deelkwalificaties te behalen.

1. Je gaat een training volgen in de regio: je hoeft alleen de modules Spelvisie- en Spelaanbod en Scouting Academy te volgen.
2. Je leert zelf of in je eigen groep: in dit geval kun je zelfstudie doen of je krijgt de informatie van iemand uit de groep die gekwalificeerd is. 

Zelfstudie

Je downloadt de modules. Je leest de modules helemaal door en je checkt op de kwalificatiekaart of je de onderdelen die bij deze deelkwalificaties horen, af kan ronden in Kennis, Vaardigheden of Houding. Voor elk onderdeel op de kwalificatiekaart staan een K, V of H die verwijzen naar deze woorden. Dat wat je niet weet of niet kunt uitleggen, ga je opzoeken. Dit kan in de Kompassen (handboek voor leiding), op internet of je vraagt het aan iemand van je groep.

Voor de deelkwalificatie Spelvisie en Spelaanbod kan je oefenen in de praktijk, door ze te verwerken in je programma’s en tijdens de opkomsten in de praktijk te brengen. Bijvoorbeeld het werken met insignes in een activiteitengebied volgens de richtlijnen per speltak.

Je leert via iemand anders

Het kan zijn dat de praktijkbegeleider jou zelf kan opleiden in beide deelkwalificaties. Het zou ook kunnen dat de praktijkbegeleider binnen de groep iemand heeft die jou kan opleiden.

Eindbeoordeling

De praktijkbegeleider vraagt voor jou de eindbeoordeling aan. De praktijkcoach beoordeelt of je voldoet aan alle competenties. Dit is iemand die binnen de regio onder andere de rol heeft om te beoordelen of iemand alle competenties in huis heeft voor gekwalificeerd niveau. De praktijkbegeleider is hierbij betrokken. De praktijkcoach beoordeelt dit door middel van een assessment: een gesprek waarin jij aantoont dat je over de benodigde informatie en competenties beschikt. Hij kan je ook observeren in de praktijk, dus tijdens een opkomst. Als de praktijkcoach en praktijkbegeleider vinden dat jij op gekwalificeerd niveau bent, dan zal de praktijkcoach jou in Scouts Online registreren als gekwalificeerd leidinggevende. Je krijgt hier een e-mail van. Het streven is dat je binnen één Scoutingseizoen je kwalificatie behaalt. Vervolgens kan je een kwalificatieteken aanvragen bij de ScoutShop. In de Kwalificatiewijzer kun je opzoeken door wie een bepaalde kwalificatie aangevraagd en geregistreerd kan worden in Scouts Online.

Verdieping en verder ontwikkelen

Wat Scouting betreft, is persoonlijke ontwikkeling een belangrijk thema. Binnen Scouting Academy zijn er verschillende mogelijkheden om je op allerlei vlakken verder te ontwikkelen.

• Vrijwilligerswerk levert je wat op: aandacht voor persoonlijke ontwikkeling zorgt voor evenwicht tussen wat Scouting een vrijwilliger kost en wat het hem oplevert. Scouting is niet van de riante onkostenvergoedingen. Echter, wat we elkaar wel (naast plezier en vriendschap) kunnen geven, is een riante dosis persoonlijke ontwikkeling die van pas komt in je verdere leven, binnen én buiten Scouting.
• Vrijwilligersbehoud: werk maken van persoonlijke ontwikkeling draagt ook bij aan vrijwilligersbehoud. Voor de korte termijn gaat het daarbij om de vraag of iemand zijn huidige functie goed aan kan. Ook als iemand gekwalificeerd is, kan het toch zijn dat hij tegen dingen aanloopt, of elementen van zijn functie beter wil doen. Daarmee aan de slag gaan, verhoogt de kans dat iemand de benoemingstermijn afmaakt en ‘bijtekent’. Voor de langere termijn gaat het om de koppeling van persoonlijke ontwikkeling aan de Scoutingloopbaan die de vrijwilliger ambieert. Of het nu is omdat iemand uitgekeken raakt op zijn huidige functie, of dat iemand de maximale benoemingsperiode heeft vol gemaakt, feit is dat Scouting een diversiteit aan functies te bieden heeft en dat persoonlijke ontwikkeling ertoe kan bijdragen dat iemand een nieuwe uitdaging oppakt die de vrijwilliger opnieuw kan binden.
• Groei in kwaliteit: één van de speerpunten van Scouting. Daarbij is kwaliteit in het aanbieden en faciliteren van het Scoutingspel, oftewel de kwaliteit van vrijwilligers, een heel belangrijke factor. Ook om die reden vindt Scouting het van belang te investeren in persoonlijke ontwikkeling.
• Persoonlijk gewin: wat je leert in Scouting is ook buiten Scouting van belang. Zo kan het zijn dat Scouting op je cv bijdraagt aan je sollicitatie, je kansen geeft in je werkloopbaan of van betekenis kan zijn in je studie.

Hoe ga je aan de slag?

Binnen Scouting kennen we twee verschillende soorten competenties. Functiegebonden competenties, vaardigheden die nodig zijn om je functie goed uit te kunnen voeren, en persoonlijke competenties, vaardigheden die je binnen Scouting opdoet en die zo omschreven zijn dat ze ook in de buitenwereld begrepen worden. Zo kun je 'in dezelfde taal' als die bijvoorbeeld op school gebruikt wordt, aantonen dat je binnen Scouting iets hebt geleerd of andersom. Dit hoef je dan niet opnieuw te leren.

Functiegebonden competenties

Binnen Scouting zijn er diverse functies met hun eigen functiegebonden competenties en daarmee hun eigen kwalificatie, bijvoorbeeld teamleider of trainer.

Je hebt een keuze gemaakt waarin je je verder wilt ontwikkelen. Samen met je praktijkbegeleider kun je een TOP (Talent Ontwikkel Plan) maken. Je maakt een TOP voor een functiegebonden kwalificatie. Je gaat zoeken waar je wat kunt leren. Misschien wil je een vervolg- of specialistische training volgen, wil je enkele kampspecialisaties halen of wil je leren hoe je om moet gaan met moeilijk gedrag bij kinderen.

Je maakt afspraken wie jou gaat begeleiden en stelt vast wanneer je het traject wilt afronden. De begeleiding kan bijvoorbeeld ook door een gekwalificeerd teamleider worden gedaan als je in de speltak één en ander wilt oefenen.

Bij elke training of cursus staat meestal wel beschreven wat het doel is en wat je na afloop kan en je moet het kunnen toepassen in de praktijk, er vaardiger in worden.

Persoonlijke competenties

Voor je persoonlijke competenties kun je gebruik maken van de competentieroos. Deze is gebaseerd op algemene competenties die door de buitenwereld ook begrepen worden. Er is een lege competentieroos die je kunt invullen. Je vult de roos voor jezelf in, alleen of met iemand samen. Het is goed om het resultaat altijd met iemand te bespreken. Soms kan het zijn dat je door een gesprek over een onderdeel helder krijgt hoe ver je met de competentie bent en tot hoe ver je die competentie wilt ontwikkelen. Bij de competentieroos is een handleiding gemaakt, die tekst en uitleg geeft bij het invullen ervan. Ook is er een vereenvoudigde versie, gemaakt door Regio Zeeland.

De persoonlijke competenties zijn terug te vinden in het functieprofiel van leidinggevende. Er zijn namelijk raakvlakken tussen de persoonlijke competenties en de functiegebonden competenties. Deze zie je terug in de functiebeschrijving, onder ‘taken’, in de kolommen.

Hoe ga je andere kwalificaties halen?

Functiegebonden competenties

De functiegebonden competenties kun je op drie manieren opdoen:

1. Je volgt een training in je regio of tijdens landelijke evenementen als Scout-In of Landelijke Scoutiviteit.
2. Je leert in je eigen groep (van je medeleiding).
3. Je leert bij een andere groep, je gaat stage lopen.

De meeste regio’s hebben een trainersteam. Zij bieden ook vervolg- of specialistische trainingen aan. Deze training bieden zij meestal aan op avonden of dagdelen in een weekend. Sommige regio’s doen dit in combinatie met een spelraad of ze hebben een workshopdag.

Je kunt je voor deze trainingen inschrijven via Scouts Online. De regio regelt dat de trainingen in Scouts Online staan met een inschrijfformulier. Indien jouw regio de training niet aanbiedt, kan je in elke andere regio in Nederland een training volgen. Ook handig als je studeert, je kunt dan ook in de regio van je studentenstad een training volgen.

Landelijk worden er ook evenementen georganiseerd waar je kan deelnemen aan diverse workshops en trainingen, zoals de Scout-In en de Landelijke Scoutiviteit.

Persoonlijke competenties

Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden:

• Met en van elkaar leren binnen het eigen team, door (positieve en negatieve) feedback te geven en collegiale coaching.
• Coaching door iemand van buiten het eigen team. Bijvoorbeeld de groepsbegeleider of de coördinator vrijwilligersbeleid (HRM). Zij kunnen jou coachen in jouw leervraag of zij kunnen je helpen iemand te vinden die een coach is. De ervaring leert dat de meeste mensen het erg leuk vinden een ander te helpen om de competenties te verbeteren.
• Deelname aan activiteiten of trainingen, zoals de Landelijke Scoutiviteit, Scout-In, de Gillwel-training of internationale seminars.

Je kunt natuurlijk ook je persoonlijke competenties ontwikkelen door op een ander niveau vrijwilliger te worden. Denk dan aan:

• Instructeur of trainer
• Meewerken aan landelijke evenementen of landelijke projecten. Kijk hier voor de vacatures.

Eindbeoordeling

De praktijkbegeleider vraagt voor jou de eindbeoordeling aan. De praktijkcoach beoordeelt of je voldoet aan alle competenties. Dit is iemand die binnen de regio onder andere de rol heeft om te beoordelen of iemand alle competenties in huis heeft voor gekwalificeerd niveau. De praktijkbegeleider is hierbij betrokken. De praktijkcoach beoordeelt dit door middel van een assessment: een gesprek waarin jij aantoont dat je over de benodigde informatie en competenties beschikt. Hij kan je ook observeren in de praktijk, dus tijdens een opkomst. Als de praktijkcoach en praktijkbegeleider vinden dat jij op gekwalificeerd niveau bent, dan zal de praktijkcoach jou in Scouts Online registreren als gekwalificeerd leidinggevende. Je krijgt hier een e-mail van. Het streven is dat je binnen één Scoutingseizoen je kwalificatie behaalt. Vervolgens kan je een kwalificatieteken aanvragen bij de ScoutShop. In de Kwalificatiewijzer kun je opzoeken door wie een bepaalde kwalificatie aangevraagd en geregistreerd kan worden in Scouts Online.