Vandaag, 20 mei 2014, is het precies 25 jaar geleden dat ik voor het eerst geïnstalleerd werd bij Scouting, waarbij ik beloofde een goede scout te zijn, iedereen te helpen waar ik kan en me te houden aan de Scoutingwet. Natuurlijk weet je als 10-jarig jongetje niet waar je aan begint, maar dit 25-jarig jubileum is een mooi moment om eens terug te kijken naar wat dat mij gebracht heeft.
In de diverse rollen die ik de laatste jaren in projecten bij Scouting Nederland heb gehad, ben ik heel bewust bezig geweest met wat Scouting nu eigenlijk is, wat we willen bereiken en hoe we dat doen. We zijn namelijk niet alleen een leuke, spannende en uitdagende vrijetijdsbesteding, maar we leren onze jeugdleden ook nog een heleboel. Voor die tijd was ik me er minder van bewust, maar toch leerden de leden waarvan ik leiding was veel dingen. De Scoutingmethode werkt dus, maar ik wist niet zo goed waarom en wat we dan precies deden om dat voor elkaar te krijgen. Ik ben ervan overtuigd dat dat voor veel (jonge) leiding nog steeds geldt. Dat is niet erg, maar wel leuk om eens over na te denken, want als je je er als leiding wel van bewust bent, kun je nog veel meer bieden…
Als ik naar mezelf kijk, was ik op tienjarige leeftijd een onzeker jongetje dat veel gepest werd, omdat ik motorisch behoorlijk achterliep en daarnaast ook nog eens broodmager was. Een makkelijke prooi voor de pestkoppen dus en niet iets waar je zelf makkelijk iets aan kunt veranderen. Mede daarom voelde ik me niet op mijn gemak bij een sportvereniging of iets dergelijks en zeker niet daar waar het om een teamsport gaat.
Scouting, dat leek me wel leuk: een beetje ravotten in de bossen en daarna goed smerig weer naar huis. Na enige tijd op de wachtlijst was ik dan eindelijk aan de beurt en werd een scout. Scouting bleek echter veel meer dan ik mezelf er van had voorgesteld: niet alleen dat ravotten in de bossen, maar ook nieuwe dingen leren, leren samenwerken, leren organiseren en leren leidinggeven. En dat allemaal in de eerste jaren van mijn Scoutingcarrière. Hoe dan? Nou, gewoon door te doen! Dat is een van de belangrijkste onderdelen van de Scoutingmethode: leren door te doen. In de veilige omgeving die Scouting biedt, kun je als jeugdlid stoeien met al deze zaken en leren door vallen en opstaan, kortom: door te ervaren.
Als jonge scout werd ik in een ploeg geplaatst, waar ik niet zo op mijn plek was. Gelukkig had de leiding dat snel door en plaatste me in een andere ploeg waar ik meer geaccepteerd werd. Ik leerde veel van mijn oudere, meer ervaren ploeggenoten en samen deden we leuke dingen, maakten samen dingen en leefden samen tijdens weekenden en kampen. Langzaam groeide mijn zelfverzekerdheid, omdat ik steeds meer vaardigheden ontwikkelde en geaccepteerd werd door mijn ploeggenoten. Als ploeg bedachten we af en toe ook een programma voor de hele troep en werkten dat uit, waardoor we eigenlijk ons eerste evenementje organiseerden. Later werd ik ploegleider, waardoor ik kon oefenen met leiderschap en ook steeds meer mijn eigen kennis en vaardigheden ging overdragen. Was ik me ervan bewust wat ik allemaal leerde en welke stappen ik maakte in mijn zelfverzekerdheid? Zeker niet! Omdat het allemaal zo vanzelf ging, gewoon door mee te doen met het leuke programma dat elke week werd aangeboden.
Op vijftienjarige leeftijd was het tijd om over te vliegen naar de explorers, waar elke week in wisselende samenstellingen het programma door de jeugdleden zelf werd gemaakt. Ook hier oefenden we dus met organiseren en leerden met vallen en opstaan, want natuurlijk liep er weleens een kampeerweekend in de soep omdat we de helft van de boodschappen vergeten waren. Samen los je dat dan op en daar wordt je als groep en als persoon sterker van.
Dat ik inmiddels wel een beetje kon organiseren, blijkt wel uit het feit dat ik op zeventienjarige leeftijd gevraagd word om in een ervaren leidingteam bij de welpen mee te gaan draaien. Mijn ouders vonden me natuurlijk veel te jong om die verantwoordelijkheid te kunnen dragen, maar ik ben er toch aan begonnen. Het was geweldig om elke week een leuk programma in het welpenthema neer te zetten en om die kids te zien groeien in hun ontwikkeling. Was ik me ervan bewust hoe die groei tot stand kwam? Nee, toen zeker nog niet!
In diezelfde periode was de Wereld Jamboree in Nederland en na de bezoekersdag was mijn interesse in het internationale aspect van Scouting gewekt. Ik heb de eerstvolgende gelegenheid gegrepen om aan een dergelijk kamp deel te nemen en ben naar de World Moot in Zweden gegaan. Ondanks alle voorbereidingen samen met de 90 andere Nederlanders, kwamen we daar in een internationale ploeg van 8 personen terecht waarmee we die 10 dagen samenleefden. Dat was een bizar geweldige ervaring: verschillende culturen, taalbarrières en toch één gezamenlijke passie. Dit was de meest intense beleving die ik in mijn leven mee heb mogen maken. Zoveel indrukken, zoveel herinneringen, zoveel nieuwe vrienden wereldwijd, dat moest wel vervolg krijgen. Daarom organiseerde ik samen met iemand uit Zwitserland een paar jaar later een kampje met een klein deel van deze groep en hun en mijn vrienden op het internationaal Scoutingcentrum in Kandersteg, Zwitserland. Alweer zo’n ervaring die ze je niet meer afnemen!
Toen ik studeerde stopte ik als leiding, maar ik stopte niet met Scouting. Ik ben wel wat zaken blijven doen, maar niet elke week. Zo was ik verantwoordelijk voor communicatie bij de Landelijke Scoutingwedstrijden, heb ik de Regionale Scoutingwedstrijden in mijn regio van de grond mee opgebouwd, zette ik een populair HIT-onderdeel mee op en was voorzitter van de beheersstichting van een Scoutinggroep.
Nu mijn leven weer wat meer structuur heeft, ben ik weer actief als leiding, dit keer voor scouts en ik ben me veel meer bewust van wat we die kids nou eigenlijk bieden en hen willen leren. Zoals gezegd is dat bewustzijn bij mij pas gekomen sinds ik bij Scouting Nederland wat verschillende rollen op me heb genomen: Ik heb meegewerkt aan het vernieuwen van het spelaanbod, met name voor de scoutsleeftijd en ben nu als programmamanager Spel verantwoordelijk voor de implementatie en doorontwikkeling van de spelvisie en –methode. Zelfs nu ben ik nog bezig met “leren door te doen”, ik ben namelijk nooit eerder als manager met een programmaopdracht aan de gang geweest, maar in de veilige omgeving van Scouting en samen met de andere meer en minder ervaren mensen in het landelijk managementteam durf ik deze taak wel aan.
Ik kan niet concreet een lijstje maken van wat ik nou precies geleerd heb bij Scouting, maar samenvattend heeft Scouting me dus gevormd tot wat ik nu ben, heb ik de kans gehad om mijn sterke kanten optimaal te leren benutten en een weg te vinden in het omgaan met mijn minder sterke kanten.
Als programmamanager Spel verwacht ik niet dat elke leid(st)er weet waarom de spelmethode die we bedacht hebben werkt, maar ik hoop van harte dat iedereen ziet dat het werkt. En als je als leid(st)er vroeger zelf jeugdlid bent geweest, kijk dan eens terug en bedenk eens wat je zelf allemaal geleerd hebt. Hopelijk zie je dan ook dat Scouting meer is dan een leuke vrijetijdsbesteding, we dagen iedereen uit in hun persoonlijke ontwikkeling. Dat geldt van jeugdlid tot landelijk bestuurslid en alles wat daartussen zit.
