Trainen in Ghana, aan Ghanese leidsters en leiders, samen met Ghanese trainers.
Dat was het doel van de reis, die van 13 maart tot en met 13 april is uitgevoerd door Ruud Tilburgs en mijzelf, Elly van Buren.
We hadden ons voorbereid door ervaringen in het partnership te krijgen, door ons in te lezen op Ghana en te bedenken wat we zouden kunnen doen. Dit hebben we gedaan samen met ons ondersteuningsteam, Femke en Bert vanuit het Ghana-team, en Odette en Linda, onze coaches.
Op vrijdagochtend 14 maart, landt het vliegtuig in een heel andere wereld dan die we gewend zijn. Het is in de vroege ochtend al erg warm, daar wennen we snel aan, ruim 30 tot 40 graden. De eerste twee weken logeren we bij een gastgezin van de Ghana Guides. Onderweg maken we kennis met de drukte van het verkeer in Accra, de hoofdstad van Ghana. Alles rijdt er toeterend, links en rechts inhalend langs elkaar. Elk gaatje in het verkeer wordt gebruikt om vooruit te komen. Voorrangsregels zijn er niet of niet bekend en de verkeerslichten lijken er voor de sier te staan. Tussen dit spektakel door, lopen verkopers, met hun handelswaar op het hoofd gedragen, in een schaal, teiltje of vitrinekastje. Ze verkopen zakjes water, fruit, snoepjes, oliebollen, vis, gekookte eieren met hete saus, maar ook tandenborstels, spiegels, schoenen of boormachines. Je kan het zo gek niet bedenken of het wordt verkocht. Naast de doorgaande wegen staan ook overal stalletjes waar iets verkocht wordt, gemaakt van golfplaten of een simpel tafeltje met een Vodafone-parasol er boven.
Het eerste weekend maken we kennis met andere trainers en landelijke commissioners van Ghana Girl Guides Association in het landelijk trainingscentrum, met twee man van het landelijk team van de Ghana Scout Association. We spreken af om vier trainingen te geven, twee bij de guides en 2 bij de scouts, verdeeld over 3 weekenden, in verband met Pasen. De woodbadgetraining (Gillwelltraining) kan niet doorgaan, omdat wij daarvoor niet zijn opgeleid en in Afrika ook geen woodbadgetrainer beschikbaar is. Dat betekent dat Ruud en ik samen eerst bij de guides meetrainen, dan een weekend allebei apart en het laatste weekend samen bij de scouts.
De eerste week gebruiken we om naar Cape Coast en Elmina te gaan en Kakum Nationalparc te bezoeken. Daar liepen we over loopbruggen door de bomen van het regenwoud. Men vroeg ons of we dat niet eng vonden. Die “canopy walk” was niet zo spannend, de taxirit er naar toe wel. Met 120 kilometer per uur reed de taxi, kuilen en andere taxi’s ontwijkend, over een zandweg tussen dorpjes door. De slavenforten met rondleiding waren indrukwekkend. De geschiedenis gaat met zo’n bezoek echt leven. Op de terugweg waren we te gast bij de Makesim guides. Wij werden als Vips ontvangen door de leidster, die in haar eentje 80 guides leidt. Met hulp van een politieman hebben de meiden leren marcheren en mochten dit doen op Onafhankelijkheidsdag. Ik voelde mij eerst wat ongemakkelijk, dat marcheren vind ik als Nederlandse niet echt wat en om daar vanaf een verhoging naar te zitten kijken… Dus klom ik op een muurtje om foto’s te maken. Dichtbij kon ik zien wat het voor de meisjes deed. Ze voelden zich trots dat ze dat mochten doen. Ze willen graag bij de guides horen en een uniform dragen. Dat geeft ze een belangrijk gevoel, kinderen komen hierdoor ook naar school toe, terwijl ze anders thuis zouden blijven. Ze leren over hygiëne en hoe ze dit aan anderen kunnen leren, zodat er minder ziekten ontstaan. Ze leren “nee” te zeggen, zodat ze niet zwanger raken als tiener en daarvoor hebben ze die trots hard nodig. Ik kreeg de kans om dit te zien en mee te maken en mijn eigen ideeën hierover los te laten.
Het eerste trainingsweekend startte met een bezoek aan de Ananse guides (welpen-meisjes) en guides van de “Mothercare school”, waar de training was. Ook hier weer liedjes, dansjes en bloemen voor ons, waarna Ruud en ik ze een Nederlands liedje leerden en we gezellig met de meisjes in gesprek kwamen. Onze inbreng in de training zat met name in de verschillende werkvormen, bijvoorbeeld een kennismakingsspel met bal en spelvormen om ervarend te leren. De werkvorm in Ghana is toch voornamelijk informatie verstrekken, afgewisseld met een liedje met klappen, dansen en fluiten om het energieniveau weer op peil te brengen. Grappig was dat wij het onderdeel timemanagement hebben gedaan. Timemanagement heeft in Ghana een heel andere betekenis dan in Nederland. Wij hebben dan ook regelmatig de trainers geholpen een beetje aan de planning te houden. Ook hebben we samen met 2 leidsters het Free Being Me programma gedaan. In Ghana heeft het perfecte model toch heel andere kenmerken dan in Nederland! We hebben ook praktische training gedaan in de vorm van knopen en kompas. Dat wordt door de guides en ook door de scouts bijna niet gedaan en vinden ze wel heel leuk.
In de tweede week hebben we Accra verder verkend en een opkomst van Ananse guides meegedaan. Ons gastgezin hebben we als afscheid een Hollandse hutspotmaaltijd voorgeschoteld met vlaflip toe. Allemaal tegelijk aan een gedekte tafel is in Ghana niet de gewoonte. Ze vonden het wel gezellig!
Het tweede weekend draaiden Ruud en ik gescheiden. Het programma was hetzelfde als in het eerste weekend, sommige zaken pakten net iets anders uit. Als de stroom uitvalt (dat gebeurt in Ghana zeer regelmatig, ook de waterleiding levert vaak geen water) en je voor 50 cursisten boven een aggregaat – die onder het raam staat – moet uitschreeuwen, is de sfeer toch iets anders. We merkten wel dat we op elkaar ingespeeld raakten, de Ghanese trainsters en ik. Na het weekend kregen we home hospitality bij de scouts en sliepen we bij Chief Scout Greg.
De periode rond Pasen zijn Ruud en ik er tussenuit geweest om iets van het land te zien. We werden met openbaar vervoer meegenomen door Sam, om via Kumasi naar het noorden te gaan. Kumasi is ook een heel grote stad, waar we een enorme markt, Lake Bosomtwe en het paleis van de Ashante koningen hebben bezocht en op de terugreis het universiteitszwembad en het regenwoud van Owabidam. Naar het Tamale toe hebben we een apenreservaat en een waterval bezocht. In Larabanga in het Noorden zijn we in het Mole park geweest en in de oudste Moskee van West-Afrika – die maar liefst 600 jaar oud is. We zagen olifanten, pumba’s, antilopen, hartebeesten, apen, krokodillen, een python, diverse vogels, allemaal in het wild terwijl we liepen, kanoden of boven op een jeep zaten. Lekker de toerist uithangen met een begeleider die als goede scout ook andere toeristen op weg helpt. We hebben een Duitser mee op sleeptouw genomen vanaf Larabanga.
Na terugkeer de voorbereidingen voor het laatste trainingsweekend alweer. Er komen 65 cursisten, deels onervaren scoutsleiders, deels ervaren leiders waarvan de trainingsgeldigheid verlopen is (die is twee jaar geldig, om een woodbadge-training te mogen volgen). Vier cursisten belanden helaas in het ziekenhuis door een ongeluk met de auto, waarin ze vanaf het noorden onderweg zijn naar de training (meer dan 10 uur reizen). Op zondag mogen ze gelukkig naar huis. Wij komen pas in het donker aan en de avond gebruiken we om wat Scoutingfilmpjes te kijken. De TedX film van de Deense leidster en het Scouting Nederland 100 jaar filmpje, die ik bij me heb, worden gewaardeerd. Op zaterdagochtend komen enkele sprekers aan bod, om over de SCOUTS-methode te vertellen en over de doelen van de Wereld Organisatie. De sprekers nemen wat meer tijd dan gepland, het programma wijzigt dan ook gedurende het hele weekend. Flexibel schuiven we tussen de onderwerpen door en de uitleg kompas wordt ook hier weer erg gewaardeerd.
Het kampvuur op zaterdagavond is een uitbundigheid met veel lawaai, ritmiek en dans. Het regenseizoen begint en de eerste bakken komen uit de hemel vallen. Dat verstoort het programma wel, want de keukentafel zou ’s ochtends om half 6 worden afgemaakt in plaats van de ochtendgymnastiek. Dan regent het hard, dus blijft iedereen liggen. Maar dat kan natuurlijk niet, dus wordt iedereen luidruchtig uit bed of slaapzak getrommeld. Na de ochtendsessie met evaluatie en uitreiking van certificaten en overhandigen van cadeaus wordt het kamp opgebroken en komen de bussen iedereen ophalen om de reis naar huis te beginnen. Sommigen dichtbij naar Accra, anderen helemaal naar het noorden, nog een lange reis. Onze reis terug is de langste en begint de volgende ochtend: via Casablanca en Londen weer terug naar huis.
