In het laatste weekend van november werd er in Kopenhagen de eerste Refugee Response Seminar gehouden. Vanuit 27 landen waren bijna honderd vertegenwoordigers van de Europese Scoutingorganisaties aanwezig. Het weekend stond in het teken van hoe wij als Scouting een rol kunnen vervullen in de vluchtelingencrisis. Een weekend vol met verhalen…
Stel je voor: je bent een kind van 14 jaar. Je woonde in Syrië en moest vluchten voor je veiligheid. Ergens onderweg verloor je je familie uit het oog. Alleen reisde je verder. Ergens in een vreemd land word je opgevangen. Vanuit je eigen cultuur ben je gewend dat wanneer je ergens te gast bent, je slippers krijgt aangeboden. Hiermee mag je ook gebruik maken van het sanitair. Toen je binnenkwam kreeg je die slippers echter niet. Je vroeg er nog om aan degene die je binnenliet, maar nee, ze hadden geen slippers voor je. En wat nou als je naar de wc moet? Kortom, de gewoontes van dit land zijn je vreemd, en jouw eigen gewoontes zijn hier vreemd.
Dit is slechts één van de vele verhalen die we te horen kregen op de seminar. Verhalen van vluchtelingen en verhalen van alle aanwezige landen over de acties die zij ondernemen. Verhalen over interculturele communicatie en diversiteit. Verhalen over humanitaire hulp geven als Scouting of juist activiteiten bieden.
Als je kijkt naar wat Scouting allemaal doet, hangt het nogal af van de locatie van het land welke hulp is gewenst en wordt geboden. Allereerst zijn er de ‘border countries’, zoals Turkije. De Turkse aanwezigen lieten ons zien hoe zij al ruim vier jaar in de vluchtelingenkampen met miljoenen vluchtelingen ter plaatse diverse Syrische Scoutinggroepen hebben opgericht. Scouting is vaak één van de weinige activiteiten die voor de kinderen worden georganiseerd, en zo komen ze ook nog eens van het kamp af. En wat denk je van de Griekse scouts, die zelfs een opvanglocatie compleet hielpen inrichten, 24/7 aanwezig zijn en in de weekenden maaltijden verzorgen voor telkens 500 mensen!
Vervolgens heb je de ‘transit countries’: de landen waar de vluchtelingen zo snel mogelijk door willen reizen. De Servische scouts hebben gedurende een maand maaltijden gekookt in de buurt van een treinstation. Hier bleek dat vooral het krijgen van vertrouwen lastig is. Zij boden namelijk echt gratis maaltijden aan. Dat de scouts dit vrijwillig deden, werd maar moeilijk begrepen. Want in hoeveel mensen waren ze onderweg niet al het vertrouwen verloren?
Tot slot heb je de ‘final destination countries’. Dat zijn de landen waar de echte asielaanvraag plaatsvindt om gedurende langere tijd te kunnen leven. Daartoe wordt Nederland gerekend, maar denk ook zeker aan Duitsland. Daar zijn diverse lokale initiatieven om de kinderen te vermaken. Maar wat is het nog een zoektocht! Bij de eerste zorg zijn veelal andere organisaties betrokken, maar als het gaat over wat je meer biedt dan onderdak, voeding en kleding, wat zou Scouting dan kunnen betekenen? Daarin is het ‘doen waar je goed in bent’ voor de ‘final destination countries’ belangrijk. Als geen ander kunnen we kinderen een fijne tijdsbesteding bieden. Een tijdsbesteding die in de noodopvang zo welkom is, maar ook in de asielzoekerscentra op een meer reguliere manier.
Op het vluchtelingenkamp Heumensoord in Nijmegen worden nu wekelijks op zondagmiddag programma’s aangeboden. In dit kamp verblijven 3000 vluchtelingen en 450 van hen zijn onder de 12 jaar. Ook zijn er een paar honderd onder de 18. Boudewijn Schaveling, voorzitter van de Regio ZON, heeft dit initiatief mede opgezet en presenteerde dit op op deze conferentie.
De mensen die meehelpen aan dit soort initiatieven, zijn geraakt door wat ze mogen beleven met deze mensen. Het enige waar ze dit mee kunnen vergelijken is het ‘jamboree-gevoel’. Een gevoel dat je zo veel verschillende landen mag ontmoeten met zo veel andere culturen. Een gevoel dat je samen activiteiten mag ondernemen en plezier kunt hebben. Een gevoel van samenhorigheid die grenzeloos is. Het is als het mogen meemaken van een wekelijkse mini-jamboree. Een kans om een jonge vluchteling zich weer even kind te laten voelen. Want elk kind heeft recht op het ‘kind zijn’!
Vol met indrukken, do’s en dont’s, tips, trucs en verhalen beleefden we een stormachtige lange terugreis. We hebben mogen leren van elkaars ‘best practices’. We hebben samen met andere landen plannen kunnen bedenken om bij te dragen aan wat er zowel nu als in de toekomst nodig is.
Wat kun jij betekenen?
Via het Rode Kruis kun je je aanmelden voor Ready2Help: een netwerk van mensen die bereid zijn anderen te helpen als dat nodig is. Op verschillende plekken in Nederland wordt Ready2Help ingezet voor de hulp aan vluchtelingen. Aanmelden kan via www.ready2help.nl en bij je aanmelding kun je aangeven dat je scout bent.
